Lestarine Lingkungan,
Mangsa ketiga dawa akeh wong kangelan golet banyu. Apamaning neng panggonan sing pancen dhasare angel banyune. Mangsa ketiga dawa nyebabna kali, sumur, belik utawa tuk padha sat. Kanggone masrakat sing pedinane goli nganggo banyu ngendelna maring sumur utawane belik banget rekasane merga banyu pancen dadi plekara sing wigati tumrape wong urip.
Ora mung kuwi, mangsa ketiga uga akeh pelanggan banyu ledheng padha ngangluh jere miline angger wengi thok. Wis kaya kuwe banyune uga ithir-ithir. Jaman gemiyen senajan mangsa ketiga ora patiya kangelan golet banyu. Apamaning angger ketigane ora suwe. Ya ana, ning mung nggon-nggonan, kena deetung. Neng mangsa rendheg banyu uga dadi plekara wigati.
Tekane mangsa udan jaman siki cokan dadi mala. Akehe banyu kejaba marekena blabur uga bisa dadi jalaran gugure lemah sing cokan nggawa kurban. Mangsa ketiga utawa mangsa rendheng kanggone kaum tani neng jaman siki padha-padha bisa dadi jalaran rusake tanduran. Angger neng mangsa ketiga tandurane garing, parine puso merga kurangen banyu. Lah angger mangsa rendheng tandurane bosok merga keblaburen. Banyu kejaba bisa dadi berkah, manpangati tumrap menungsa uga bisa dadi mala sing ngrugekna penguripan. Pitakonane; kenangapa banyu sing kudune dadi berkah malah dadi mala? Unen-unen angger mangsa ketiga ora bisa cewok, mangsa rendheng ora bisa ndhodhok bisa kedadeyan neng ngendi bae.
Neng kota sing jaman ganu ora tau kenang blabur, neng jaman siki udan sekrayakan paribasane bisa njalari sedawane dalan kebek banyu. Banyu pancen banget wigatine tumrape menungsa. Neng sejarah uga kecrita akeh peradaban manungsa sing lestari ngetutna sumbere lan iline banyu. Bangsa Mesopotamia sing ketelah dadi pembukane peradaban modern uga manggon neng antarane kali Tigris lan Euphrates. Mesopotamia miturut etimologi asale sekang tembung Mesos sing artine tengah lan Potamos sing artine kali. Anane kali Euphrates sing dawane 2.815 km lan kali Tigris sing dawane 2.045 km dadi piyandel sing utama tumrap ngrembakane bangsa Mesopotamia. Dhaerahe nggo tetanen sing banget subure, tlatahe antarane Laut Tengah nganti butul Teluk Persia. Kewentar dearani “daerah subur bulan sabit” utawa neng basa inggrise dearani “the fertile crescent“, merga dhaerah kuwe wujude kaya wulan tanggal enom. Peradaban bangsa Mesir Kuna uga gemantung maring kali Nil. Bangsa India banget goli ngendelna maring kali Gangga. Umat Hindu sing ana neng India nganti nganggep kali Gangga dadi panggonan suci sing kramat. Banyune kali Gangga deanggep bisa nggo ngumbah dosa-dosane menungsa.
Peradaban bangsa Tiongkok utawa Cina uga thukul sekang pinggir kali sing dearani kali Yang Tse Kiang lan kali Hoangho. Semana uga akeh pusat pemrentahan jaman kerajaan neng Nusantara sing madege milih neng pinggir kali utawane segara. Nah, jaman siki banyu sing maune dadi piyandel kemajuane peradaban wis owah merga lakune menungsa. Banyu sing ana sajrone bumi pancen bisa uga enteke esih ewonan utawa jutaan taun maning. Ning babagan lahan pertanian sing kurangen banyu, kurange banyu sing bresih lan sehat siki wis derasakena. Saben-saben mangsa ketiga teka akeh dhaerah metu werta kurangen banyu. Kaum tani rebutan banyu nggo ngileni sawah, malah-malah bisa ana kedadeyan wong tani dadi congkrah merga rebutan banyu ngieni tanduran. Wong tani gedhe banget pengarep-arepe maring pemrentah gageyan mbrantas pleraka kurange banyu.
Semana uga sing neng kota, angger teka mangsan terang dawa krasa pisan rekasane. Banyu resik sing nggo nyukupi kebutuhan pedinan sing ngendelna PDAM sengasaya ngithir cilik iline. Padahal angger wong kota akeh-akehe wis ora padha ngingu sumur. Tuku banyu ideran kejaba madan larang uga kewatir mbokan banyune goli ngangsu sekang kali sing wis kenang cemar limbah. Sarwa-sarwine angger mangsan terang dawa kangelan babagan banyu resik ora nang kota ora ndesa. Bagen banyu resik sing dewatesi, cemare banyu sajrone bumi, sengsaya sudane sumber-sumber banyu dadi sebab gari kurange banyu resik. Tekan mangsane mengko temen-temen ana kedadeyan banyu dadi barang sing banget larang regane. Sing njalari owahe banyu sekang gawe manpangat dadi bebaya kuwe merga lakune menungsa dhewek. Kejaba masalah jumlah menungsane sing terus tambah akeh sudane banyu resik uga merga rusake lingkungan. Abrasi kisik njalari mrembese banyu segara maring daratan. Kiye dadi sebab banyu sing neng njero lemah terkontaminasi. Goli padha ator wit-witan gedhe, nggugrugi gunung sing cokan sekarepe dhewek uga dadi sebab ilange banyu. Goli padha mbuwang runtah lan mbuwang limbah pabrik maring kali uga njalari banyu dadi kotor lan mbebayani angger dekonsumsi. Miturut lembaga Wold Water Assesment Programe (WWAP),
taun 2025 sepertelon penduduk bumi bakale manggon neng tlatah sing kurangen banyu. Merga krisis banyu sing nemen pisan dadi jalaran thukule pirang-pirang prenyakit. Merga krisis banyu sing parah bakale akeh negara penduduke padha kencoten. Saking rumite babagan banyu akeh sing ngomongna mengko ana titimangsane akeh wong padha congkrah, malahane perang mung rebutan banyu kaya siki padha perang rebutan sumber energi minyak utawa gas bumi. Inyong rika padha siki wis mangsane kudu mikirna, ngada-ada, ngupayani kepriwe carane ora kentekan sumber banyu utamane banyu resik. Mayuh padha molahi seneng nandur wit-witan lan mandheg goli ngguguri gunung. Mbuwang runtah neng kali, laku boros banyu uga kudu delereni. Nganggo banyu secukupe.
0 komentar:
Posting Komentar